Solvinity fiasco alweer vergeten? – DGF Nieuwsbrief #142
EU wil privacyregels 'versimpelen' terwijl de VS op oorlogspad zijn.
Welkom bij de 142ste DGF Nieuwsbrief.
Ik was nog bezig met het doorploegen van de recent aangekondigde versimpeling van Europese privacy- en dataregels – opgeschreven in het zogeheten Digital Omnibus Regulation Proposal van 19 november – toen het bericht uit Washington kwam dat de Verenigde Staten dreigen met maatregelen tegen Europese bedrijven als de EU de strenge regulering handhaaft en doorgaat met het beboeten van Amerikaanse techbedrijven.
Dreigement
Het Amerikaanse handelsagentschap USTR stelt (in een bericht op X) dat de EU zich schuldig maakt aan een patroon van discriminerende regelgeving, rechtszaken en boetes tegen Amerikaanse Big Tech. De directe aanleiding is de boete van 120 miljoen euro voor X vanwege het overtreden van Europese contentmoderatieregels. In het bericht worden ook de mogelijk getroffen bedrijven al opgesomd, waaronder Accenture, Capgemini, Siemens, Spotify, SAP, DHL, reclamereus Publicis en Mistral, de Europese chatbothoop in bange dagen.
De Europese Commissie reageert zoals meestal met een beleefde verwijzing naar de feiten: de regels gelden voor alle bedrijven die actief zijn op de interne markt. Prima standpunt. Maar waarom is de EU bezig diezelfde regels te herzien en af te zwakken? Al wordt deregulering in het eerder genoemde proposal subtiel verpakt als “simplificatie”. Net zoals de tegenpartij – X in dit geval – hun boete framed als een ridicuul bedrag voor onjuist gebruik van ‘het blauwe vinkje’, terwijl het in feite gaat om het mogelijke maken van het op grote schaal inkopen en verspreiden van politieke desinformatie.
Te veel regels?
In het voorstel van de EU staat dat de AVG, de Data Act als de AI Act worden opengebroken; het geheel wordt verkocht als verlichting voor bedrijven, maar het enige probleem dat eventueel wordt opgelost is de vervelende cookiebanner. Die verdwijnt misschien vanaf 2027.
Als ik naar de de Europese datastrategie als geheel kijk, zie ik niet perse overregulering maar een secuur opgebouwd geheel aan wet- en regelgeving om de Europese burger te beschermen. Tegen Big Tech. Uit China. En in het huidige tijdsgewricht zeker ook tegen een groep Amerikaanse techbedrijven die zich graag laat tooien met de geuzentitel de Magnificent Seven.
Buigen = breken
De Data Governance Act, de Open Data-richtlijn en de GDPR (AVG) leggen vast hoe data (her)gebruikt mogen worden, wie ze mogen verwerken, hoe buitenlandse overheden toegang kunnen vragen en krijgen en onder welke voorwaarden bedrijven data moeten delen. Dit zijn geen regels om te versimpelen voor meer gebruiksgemak, maar de kern van Europees beleid om grip te krijgen op data-stromen, machtsconcentratie en afhankelijkheden van niet-Europese partijen.
Nu versoepelen wekt de indruk dat Europa buigt. Daarmee verliezen we niet alleen geloofwaardigheid maar ook het momentum om digitale autonomie, die er de facto niet meer is, weer op te bouwen. Of zijn we het Solvinity fiasco nu alweer vergeten?
Wordt vervolgd in 2026. Fijne Feestdagen!
En voor wie nog dacht aan privacy in het nieuwe jaar. Een recente uitspraak van een Amerikaanse rechtbanks bevestigt nog maar eens dat we uit die hoek niet veel hoeven te verwachten;
🏛️ Wat je in Google intypt valt volgens Amerikaanse rechtspraak niet onder grondwettelijke privacybescherming. Omdat zoektermen “vrijwillig” met Google worden gedeeld, mogen opsporingsdiensten deze gegevens opvragen zonder dat dit geldt als een doorzoeking onder het Fourth Amendment. Daarmee wordt zoekgedrag juridisch behandeld als gewone bedrijfsdata, niet als een verlengstuk van iemands gedachtenwereld, zo besliste het Hooggerechtshof van Pennsylvania in zijn langverwachte uitspraak in de zaak Commonwealth v. Kurtz. Het oordeel sluit aan bij reeds een langer bestaand juridisch principe; de zogeheten third-party doctrine die dateert uit de jaren ‘70.
♪ TikTok heeft een akkoord gesloten over de oprichting van een nieuw Amerikaans joint venture, TikTok USDS Joint Venture LLC, samen met Oracle, Silver Lake en MGX. De Amerikaanse activiteiten komen daarmee onder controle van Amerikaanse investeerders, waardoor een dreigend verbod in de VS voorlopig is afgewend.
💵 Boetes van 120 miljoen euro miljoen betalen? Dat kan Elon Musk schuddebuikend nog 1000 keer doen door de uitspraak van een rechter in Delaware over een Tesla-aandelenpakket uit 2018 dat nu 124 miljard dollar waard is. De vernietiging van dit beloningspakket werd namelijk teruggedraaid. Het gaat om zo’n 304 miljoen Tesla-aandelen die momenteel circa 124,6 miljard euro waard zijn. Een rechter had het pakket eerder ongeldig verklaard omdat Musk te veel invloed zou hebben gehad tijdens de onderhandelingen.
Ik groeide op tussen drie talen: Nederlands, Duits én Frysk. De Stasi? Die sprak maar één taal: controle. Big Tech is meertalig, maar grijpt uiteindelijk vooral terug op de taal van data. Samen met mijn moeder sprak ik voor Omrop Fryslân met Onno Falkena over privacy, surveillance in de DDR en wat het Stasi-dossier van mijn moeder ons juist vandaag nog te zeggen heeft. Lees het hele artikel (in het Nederlands) hier, en in het Frysk hier.
🎙️ Het gesprek is ook als podcast terug te luisteren, inclusief fragmenten van Wolf Biermann, de Oost-Duitse Bob Dylan. Waarom juist deze partijkritische troubadour? Dat hoor je in de uitzending!
Van ‘taaltrucjes van de nazi’s’ tot de verhullende taal van Big Tech. Lees hier een exclusief fragment uit De prijs voor privacy via Historiek.net en woorden als “optimaliseren”, “relevant” of “toestemming beheren” betekenen nooit meer hetzelfde.
📕 De prijs voor privacy is verkrijgbaar in de lokale boekhandel en online te bestellen. Bijvoorbeeld hier (via Bol.com) of hier (via Managementboek.nl).
Mijn naam is Bob Hardus. Ik ben journalist en zoekmachine (SEO) specialist.
In het online doolhof zijn bedrijven allemaal op zoek naar de toverformule; bovenaan in Google, want dat staat gelijk aan kwaliteit, betrouwbaarheid en winstmaximalisatie. Maar hoe werkt de zoekmachine eigenlijk? En wat gebeurt er nu Google al zijn diensten en al onze gebruikersdata verbindt met de nieuwste AI?
Antwoorden op die vragen krijg je:
📗 In mijn boek De Google formule (2023).
📻 In het NPO Radio 1 programma Vroeg! waar ik op 28 november 2024 te gast was om te praten over de macht van Big Tech, met Google voorop. Hoe kunnen we daar als gebruikers het beste mee omgaan? Het gesprek is hier terug te luisteren als podcast.
💌 En natuurlijk in deze nieuwsbrief, met elke maandag het laatste nieuws over Google, andere Big Tech bedrijven en de nieuwste ontwikkelingen rondom technologie en AI. Doorgestuurd gekregen? Schrijf je dan hier beneden in.