Graaft Startpagina definitief z'n eigen graf? - DGF Techbrief #77
Elke maandag het laatste nieuws over Google, andere Big Tech bedrijven en de belangrijkste ontwikkelingen rondom technologie en AI.
Welkom bij de 77ste DGF Techbrief.
Het internet ‘surfen’ was midden jaren negentig van de vorige eeuw nog geen smooth ride. Naast kakende modems, trage pc’s en websites met schreeuwende gifjes vormden verzamelingen met links van zogeheten internetdirectories het vertrekpunt voor de navigatie over het wereldwijde web via de Netscapebrowser of Microsoft’s Internet Explorer.
Zoekmachines waren nog een niche. De wereldberoemde internetdirectory Yahoo! was niet voor niets het lievelingetje van de VC-investeerders voor de dotcomcrisis in 2000. Zo kon een verzameling links meerdere miljarden dollars waard worden. De Nederlandse equivalent was Startpagina, opgericht op 15 september 1998 (slechts een week na de oprichting van het bedrijf achter de Amerikaanse niche-zoekmachine met die grappige naam en dat kleurrijke logo).
De plek waar het internet begint
Startpagina werd al snel de plek waar het internet begon voor veel Nederlanders. In april 2000 - net voor de bubbel barstte - werd de website voor het eerst verkocht. Oprichter Durk Jan de Bruin casseerde naar verluidt zo’n dertig miljoen gulden van VNU. Toen een uitgever van succesvolle bladen als Story, Panorama, Nieuwe Revu en Margriet. Niet iedereen was tevreden met deze overname; de (onbetaalde) beheerders van de thematische dochterpagina’s - in feite de kern van de website - op dat moment zo’n 3000, werden beloond met duizend gulden per pagina. Dat was niet naar ieders wens. Toch hoeven we (nog) geen medelijden te hebben met startpaginabeheerders.
Startpagina is al jaren op zoek naar een echte bestaansreden. In 2015 werden onder het motto ‘Elke klik is raak’ commercials vertoond die de mensen moesten verleiden om hun online zoektocht voortaan weer te beginnen op Startpagina.nl
Van startpagina naar linkfarm
De beheerders van startpagina’s begonnen vanaf de opkomst van Google steeds meer geld te verdienen. Een link van een kwalitatief goede website naar jouw webpagina, zorgt immers voor een betere positie in Google. Vandaar dat er in de loop der jaren steeds meer ‘startpaginaklonen’ bij kwamen. Het begin van de zogeheten ‘linkfarms’. Dat was niet omdat er zoveel vrijwilligers graag collecties links over bepaalde thema’s wilden maken, maar omdat er goed geld te verdienen was met de verkoop van die links. Een link van een originele startpaginadochter (bijvoorbeeld autoverzekering.startpagina.nl) kon gerust meer dan duizend euro (per jaar!) opleveren.
Startpagina bleef dus populair. Maar niet meer als meestbezochte ‘startpagina’. Want de rol van poort naar het internet had Google al ergens in 2002 voorgoed overgenomen. Juist in dienst van Google bleven Startpagina en haar honderden Nederlandse klonen relevant. Zeker toen Google in 2012 met een algoritme-update dat bekend werd onder de naam “Pinguin” onderscheid ging maken naar de thematische relevantie van links. Een link van een website over tafeltennis was ineens minder waard voor een autoverzekeraar dan van een autoblog, of uiteraard de Startpaginadochter autoverzekering.startpagina.nl.
Startpagina probeert illegale linkhandel tegen te gaan
Aan deze linkhandel wil Startpagina nu paal en perk aan stellen met een abonnementsmodel. Concreet worden alle do-follow links aangepast naar no-follow links, wat betekent dat links - door de ‘niet-volgen’ opdracht voor Google’s webcrawler die ze in de code krijgen - geen waarde meer doorgeven aan de pagina waarnaar verwezen wordt. Het nieuwe beleid is vanaf 1 augustus 2024 van kracht geworden.
Startpagina zegt een wildgroei aan verkochte links te zien op hun dochterpagina’s, schrijft Emerce. Een fors deel daarvan past niet bij de pagina waarop deze geplaatst worden en zijn dus volgens het Pinguïn-algoritme niet relevant, wat zowel de waarde van Startpagina in z’n geheel als die van de individuele link devalueert. In sommige gevallen kan Google zelfs strafpunten toekennen voor deze ‘slechte links’ waardoor een averechts effect bereikt wordt; in plaats van hoger in Google, komt de website met links vanaf Startpagina.nl juist lager te staan.
In de wereld van Search Engine Optimization (SEO) is het al jaren een vraag die regelmatig gesteld wordt. Werken links van Startpagina en klonen eigenlijk nog wel? SEO-specialist Ralf van Veen gaat in een recent artikel (en video) dieper in op deze vraag.
Zijn de vrijwilligers dan toch de klos?
Door de toename van commerciële links in de afgelopen jaren is de kwaliteit van de dochterpagina’s afgenomen, denkt Startpagina. Het nieuwe beleid richt zich op het verminderen van do-follow links, in de hoop dat dit de kwaliteit van de links ten goede komt. Elke beheerder krijgt voortaan drie gratis do-follow links per pagina die ze in beheer hebben. Beheerders kunnen tegen betaling tot maximaal 18 links per pagina toevoegen. Betaling loopt via een abonnementsmodel met prijzen vanaf 90 euro per jaar, per pagina. De ‘vrijwilligers’ moeten nu dus gaan betalen om hun eigen verdienmodel en de raison d'être van Startpagina overeind te houden.
🕵️ Palantir, het omstreden data mining bedrijf van PayPal-oprichter Peter Thiel en Microsoft gaan samenwerken om AI voor enhanced analytics te implementeren in de cloud en andere diensten voor de geheime diensten van de VS.
😎 In Duitsland mag de politie binnenkort ook gezichtsherkenning gaan gebruiken. Dat mag nu nog niet. Het doel voor het inzetten van de gezichtsherkenningssoftware is het zoeken naar vermeende terroristen en zware criminelen. Dit is voorzien in een wetsontwerp van minister van Binnenlandse Zaken Nancy Faeser (SPD). Gezichten van IS-leden op online video’s zouden bijvoorbeeld vergeleken kunnen worden met beelden op sociale netwerken om informatie te verkrijgen over de verblijfplaats van de islamisten.
🔘 Experts vermoeden dat het ontwikkelen van technologie voor gezichtsherkenning ook de reden is dat OpenAI investeert in Opal. Een webcambedrijf dat kwalitatief hoogwaardige camera’s voor videobellen op de laptop maakt. De data van dit bedrijf zijn natuurlijk goud waard om AI’s te trainen in gezichtsherkenning.
Mijn naam is Bob Hardus. Ik ben journalist en zoekmachine (SEO) specialist.
In het online doolhof zijn bedrijven allemaal op zoek naar de toverformule; bovenaan in Google, want dat staat gelijk aan kwaliteit, betrouwbaarheid en winstmaximalisatie. Maar hoe werkt de zoekmachine eigenlijk? En wat gebeurt er nu Google al zijn diensten en al onze gebruikersdata verbindt met de nieuwste AI?
📗 Antwoorden op die vragen krijg je in mijn boek De Google formule (2023). De derde druk ligt nu in de winkels.
🎙️ En in de BNR Podcast "De Technoloog" waar ik op 3 mei 2023 te gast was om te praten over de toekomst van "Search" met de komst van AI. Beluister hier.
📻 Naar aanleiding van Google’s 25ste verjaardag op 4 september 2023 was ik te gast in NPO Radio 1 programma Vroeg! om te praten over de macht van Big Tech. Terugluisteren kan hier.
Geïnteresseerd in een workshop, masterclass of samenwerking? Kijk hier.