EU maakt journalistieke poortwachter van Google - DGF Techbrief #50
Elke maandag het laatste nieuws over Google, andere Big Tech bedrijven en de belangrijkste ontwikkelingen rondom technologie en AI.
Welkom bij de 50ste DGF Techbrief waarin je leest hoe Google op voorspraak van de Europese Commissie politieke bronnen gaat verifiëren.
Sinds 25 augustus 2023 gelden de Europese “Digital Services and Digital Markets Act” al voor de 19 allergrootste platforms en zoekmachines. Vanaf zaterdag 17 februari geldt de DSA voor álle digitale diensten en platforms - zoals online marktplaatsen, sociale netwerken, zoekmachines, cloudaanbieders, internetproviders en platforms om content te delen, videoplatforms en online reis- en accommodatieplatforms - die hun diensten aanbieden in de EU.
De DSA en de DMA hebben twee hoofddoelen:
1. een veiligere digitale ruimte creëren waarin de grondrechten van alle gebruikers van digitale diensten worden beschermd;
2. een gelijk speelveld tot stand brengen om innovatie, groei en concurrentievermogen te bevorderen, zowel binnen de Europese markt als wereldwijd.
Het is de Europese Commissie menens. In een persbericht van afgelopen vrijdag 8 februari wordt meteen de integriteit van verkiezingsprocessen volgens de ontwerprichtlijnen van de DSA wordt aangekaart. Op grond van artikel 35 van de DSA kunnen zeer grote online platforms en zoekmachines worden gedwongen om de systeemrisico's op hun platforms die de integriteit van democratische verkiezingsprocessen kunnen bedreigen te beperken.
Verantwoordelijk eurocommissaris Margrethe Vestager licht dit als volgt toe: “In 2024 hebben we verkiezingen op lokaal, regionaal, nationaal en Europees niveau. Om dit goed te laten verlopen, hebben we publieke discussies nodig – en veel daarvan vinden online plaats. Met de DSA hebben we concrete handvatten om samen te werken met online platforms.”
Google als poortwachter?
Google heeft op zijn beurt al aangegeven in de zoekmachine voorrang te geven aan ‘hoogwaardige’ webpagina’s over de verkiezingen voor het Europees Parlement om zo desinformatie te bestrijden. In feite neemt Google daarmee eigenhandig de rol van journalistieke poortwachter op zich. Maar wie controleert welke richtlijnen Google gebruikt voor het vaststellen van ‘hoogwaardige’ politieke websites? Dat gaat niet meer volgens de klassieke SEO-regeles zoals de meeste links en de goede content.
Geverifieerde bronnen
Google geeft aan dat in de zoekmachine geverifieerde websites straks hoger ranken op bijvoorbeeld praktische vragen over de verkiezingen. Vragen als: Moet ik een ID meenemen? Wanneer kan ik stemmen? Hoe werkt stemmen vanuit het buitenland? Op YouTube komen, in de context van nieuws en achtergronden bij de verkiezingen, bovenaan de pagina stroken met video’s uit geverifieerde bronnen. Welke bronnen dat in welke landen zullen zijn is nog niet bekend.
Politiek geladen AI-content
Politieke adverteerders moeten zich voortaan ook als zodanig bekendmaken en aangeven wanner ze AI-gegenereerde content gebruiken. Google zal eigen AI-technologie van hun Deepmind afdeling inzetten om dergelijke content te controleren en te identificeren.
Is dit werkelijk wat Vestager cum suis voor ogen staat bij het samenwerken met de grote online platforms?
Bovenstaande afbeelding werd gemaakt via Microsoft’s Copilot en de prompt “Google als journalistieke poortwachter voor de Europese verkiezingen”. Hoewel Google’s “Gemini” (de naam waaronder Bard sinds deze week opereert) ook beelden zou moeten kunnen genereren, lukt dat nog niet vanaf een Nederlands IP-adres.
COOKIEPOLITIE - De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) is van plan om vaker te controleren of websites hun bezoekers op de juiste manier vragen om toestemming voor het plaatsen van cookies, schrijft Adformatie. Volgens de AP staan op veel sites misleidende meldingen, zoals slecht zichtbare knoppen. Site-uitbaters die zich niet aan de regels houden, kunnen hiervoor uiteindelijk beboet worden.
Meer blauw
Dat de AP extra kan handhaven op cookiebanners, komt dankzij een verhoogd budget van het ministerie van Binnenlandse Zaken. In 2024, 2025 en 2026 ontvangt de toezichthouder jaarlijks vijfhonderdduizend euro, specifiek voor deze controletaak. Hoe de cookiepolitie voor dit schamele bedrag ook echt ‘meer blauw op de digitale snelweg’ kan krijgen, wordt niet uit de doeken gedaan.
SENTIMENT - Vergeet de overheid, je eigen werkgever leest je berichten, koppen diverse media naar aanleiding van een door CNBC gepubliceerd rapport. Daarin staat hoe grote Amerikaanse bedrijven als Starbucks, Walmart en Chevron kunstmatige intelligentie gebruiken om de berichten van werknemers te monitoren.
In het rapport wordt beweerd dat deze bedrijven (en vele anderen) een AI-aangedreven product gebruiken, genaamd Aware, om geanonimiseerde gegevens uit bronnen als Slack en Zoom te halen om daarmee het sentiment onder werknemers in kaart te brengen. Aware beweert dat hun producten er vooral zijn om ongewenst gedrag zoals pesten en intimidatie te identificeren. Zelf noemen ze het dan ook “contextuele analyse”. Sure thing!
Mijn naam is Bob Hardus. Ik ben journalist en zoekmachine (SEO) specialist.
In het online doolhof zijn bedrijven allemaal op zoek naar de toverformule; bovenaan in Google, want dat staat gelijk aan kwaliteit, betrouwbaarheid en winstmaximalisatie. Maar hoe werkt de zoekmachine eigenlijk? En wat gebeurt er nu Google al zijn diensten en al onze gebruikersdata verbindt met de nieuwste AI?
📗 Antwoorden op die vragen krijg je in mijn boek De Google formule (2023). De derde druk ligt nu in de winkels.
🎙️ En in de BNR Podcast "De Technoloog" waar ik op 3 mei 2023 te gast was om te praten over de toekomst van "Search" met de komst van AI. Beluister hier.
📻 Naar aanleiding van Google’s 25ste verjaardag op 4 september 2023 was ik te gast in NPO Radio 1 programma Vroeg! om te praten over de macht van Big Tech. Terugluisteren kan hier.
Geïnteresseerd in een workshop, masterclass of samenwerking? Kijk hier.