De beste boeken over technologie (en AI) die ik in 2024 heb gelezen - DGF Nieuwsbrief #93
Elke maandag het laatste nieuws over Google, andere Big Tech bedrijven en de belangrijkste ontwikkelingen rondom technologie en AI.
Welkom bij de 93ste DGF Techbrief.
Het viel mij op dat de Volkskrant in de lijst met beste boeken van 2024 het boek In de schaduw van AI – Leven in een algoritmische tijd van Financial Times journalist Madhumita Murgia (ik heb het nog niet gelezen trouwens) op plek #27 heeft gezet. En dan wel onder de vermelding dat het het ‘meest relevante boek’ over AI van 2024 zou zijn. Zou het dan niet veel hoger moeten staan?
Technologie wordt voortgestuwd door AI. De komende jaren neemt de ‘automatisering’ van alles alleen maar verder en sneller toe. Tijdens het samenstellen van mijn eigen lijst met beste boeken over technologie en AI die ik het afgelopen jaar heb gelezen zie ik die invloed. Meer boeken over de impact van de technologie en minder over de technologie zelf. Dat was in het geval van AI meer iets van 2023, toen het ons - met de introductie van ChatGPT in november 2022 - overkwam. Nu kunnen we op basis van eerste ervaringen beter vooruitkijken en hopelijk ook anticiperen op de technologische stroomversnelling die met behulp van AI op gang gekomen is.
Misschien kan de lezer aan mijn keuze van boeken dit jaar ook alvast een idee krijgen in welke richting mijn eigen nieuwe boek, dat eind 2025 verschijnt, zich beweegt. In de komende tijd zal ik hier meer over delen.
ChatGPT verbaast zich trouwens zelf ook over het feit dat technologie en AI zo weinig aandacht krijgen in de lijsten van de Nederlandse kranten. Maar de chatbot vermoedt dat ‘gezien de snelle ontwikkelingen op deze gebieden […] het mogelijk is dat dergelijke boeken in de toekomst meer aandacht krijgen.’
1. Automated Democracy (Herder, 2024) – Christian R. Ulbrich en Bruno Frey
In Automated Democracy beschrijven Christian R. Ulbrich en Bruno Frey de huidige stand van zaken en de aankomende ontwikkelingen rondom het digitaliseren van overheidsinstellingen. Interessant is dat de Duitse en Zwitserse auteur voorbeelden aanhalen van zowel een land dat achteroploopt (Duitsland) en een land dat behoorlijk vooroploopt (Zwitserland). Vanuit een Nederlands perspectief is mooi om te zien wat er goed gaat en wat er fout gaat (de toeslagen affaire wordt ook in het boek aangehaald). Een boek met een urgente boodschap: de digitalisering van de private markten is een voldongen feit. Nu zijn overheden aan de beurt. Genoeg voordelen te behalen, maar gevaar voor de democratische rechtsstaat ligt op de loer als we in de valkuilen stappen.
2. Datamacht en tegenkracht (De Bezige Bij, 2021) – Kathalijne Buitenweg
In Datamacht en tegenkracht ontleedt Kathalijne Buitenweg hoe data en dataverwerking onze samenleving via besluitvormingsprocessen binnendringen en daarmee raken aan onze persoonlijke levens. Ze laat zien hoe zowel overheden als bedrijven onze persoonlijke gegevens verzamelen en gebruiken, vaak zonder dat wij ons daarvan bewust zijn. Om daar iets tegenover te stellen roept Buitenweg op tot het organiseren van tegenmacht om de controle over onze data terug te winnen. Hoewel het hoe van het organiseren van de tegenmacht het minst beklijvende deel van het boek is, wegen de diepgaande inzichten vanuit jarenlange ervaring in de (Europese) politiek daar ruimschoots tegenop.
3. Een echte man – Mohamed Mbougar Sarr (Nederlandse vertaling: Atlas Contact, 2023, oorspronkelijk in het Frans verschenen in 2018)
In de roman Een echte man van Mohamed Mbougar Sarr wordt de Senegalese literatuurdocent Ndéné Gueye geconfronteerd met een schokkend filmpje dat viraal gaat op Facebook: een menigte die het lichaam van een vermeende homoseksueel uit zijn graf haalt en door de straten sleept. De beelden dwingen Ndéné tot een diepgaande reflectie op zijn eigen opvattingen en de diepgewortelde homofobie in zijn samenleving. Het boek toont de ontwrichtende kracht van sociale media in het zichtbaar maken van maatschappelijke taboes en de ophitserij die leidt tot een nietsontziende heksenjacht ‘in real life’.
4. Mindf*ck – Christopher Wylie (Profile Books Ltd, 2020)
Christopher Wylie, de klokkenluider van Cambridge Analytica, onthult in Mindfck* hoe de Brexit en de eerste verkiezing van Trump door middel van datamining en psychologische manipulatie tot stand zijn gekomen. Een bizarre blik in de keuken van een bedrijf dat bewust persoonlijke data (met name van Facebook) misbruikt voor financieel gewin, met verstrekkende gevolgen voor de privacy en autonomie van individuen. Van de eerste ‘oefeningen’ in kleine eilandstaatjes - waarbij diepgaand inzicht in de achterliggende techniek wordt gegeven -, tot aan zijn ontmoeting met alt-right influencer en Trumpadviseur Steve Bannon. Tijdens het lezen van dit vermakelijk neergepende mea culpa van Wylie, val je van de ene verbazing in de andere.
5. Means of Control – Byron Tau (Crown, 2024)
In Means of Control onderzoekt journalist Byron Tau de samenwerking tussen technologiebedrijven en de Amerikaanse overheid bij het opzetten van een uitgebreid surveillancesysteem. Tau gaat verder waar Edward Snowden en de journalist Glenn Greenwald in 2013 zijn gebleven. Hij probeert inzicht te verschaffen in hoe commerciële data steeds efficiënter wordt ingezet door de Amerikaanse overheid, waarmee privacy steeds verder onder druk komt te staan. Een boek dat paralellen vertoont met Alles onder controle van Bart de Koning. Een ontnuchterende kijk op de prijs die we betalen voor onze digitale gemakken. En dan te beseffen dat de meeste voorspellingen uit het boek van De Koning uit 2008 zijn uitgekomen. Minus de invloed van de smartphone, die toen nog niemand echt kon overzien.
🚖 Toen Waymo, onderdeel van Alphabet, in augustus vorig jaar werd gelanceerd, hadden Uber en Lyft respectievelijk 66% en 34% van het marktaandeel in San Francisco. Vijftien maanden later heeft Waymo 22% marktaandeel bereikt, gelijk aan Lyft, terwijl Uber op 55% blijft. Waymo's wachttijden zijn langer dan die van Uber en Lyft, omdat het bedrijf nog niet genoeg auto's op de weg heeft. Naar verwachting zal het marktaandeel van Waymo verder stijgen naarmate het meer auto's inzet en de wachttijden verkort om beter te concurreren.
Dat het nog niet altijd helemaal goed gaat met de driverless taxi’s bewijst een recente virale video van een exemplaar dat blijft hangen in een eindeloze rit op een rotonde…
🛡️ De Cyber Resilience Act is officieel van kracht geworden. Deze wet is ontworpen om de digitale veiligheid van producten met software te verbeteren. Fabrikanten moeten nu striktere eisen volgen om hun producten te beveiligen tegen cyberdreigingen. De wet beoogt de risico's van kwetsbaarheden te beperken, wat zorgt voor meer vertrouwen in digitale technologieën.
⚛️ Google heeft de Willow quantum-chip aangekondigd, een naar eigen zeggen baanbrekende ontwikkeling op het gebied van quantumcomputing. Ook Gemini 2.0 is van de digitale persen gerold. OpenAI introduceerde video generation model Sora nu eindelijk officieel, Amazon gaat ook de boer op met een eigen AI-model genaamd Nova en Anthropic gaat met een AI z’n eigen AI analyseren en controleren. Kortom, met Clio kun je straks Claude gaan checken.
Mijn naam is Bob Hardus. Ik ben journalist en zoekmachine (SEO) specialist.
In het online doolhof zijn bedrijven allemaal op zoek naar de toverformule; bovenaan in Google, want dat staat gelijk aan kwaliteit, betrouwbaarheid en winstmaximalisatie. Maar hoe werkt de zoekmachine eigenlijk? En wat gebeurt er nu Google al zijn diensten en al onze gebruikersdata verbindt met de nieuwste AI?
Antwoorden op die vragen krijg je:
📗 In mijn boek De Google formule (2023). De derde druk ligt nu in de winkels.
🎙️ In de BNR Podcast "De Technoloog" waar ik op 3 mei 2023 te gast was om te praten over de toekomst van "Search" met de komst van AI. Beluister hier.
📻 In het NPO Radio 1 programma Vroeg! waar ik op 28 november 2024 te gast was om te praten over de macht van Big Tech, met Google voorop. Hoe kunnen we daar als gebruikers het beste mee omgaan? Het gesprek is hier terug te luisteren als podcast.
Geïnteresseerd in een workshop, masterclass of samenwerking? Kijk hier.